Dan doe je mee aan de mooiste muzikale fietsttour van Nederland, en ja hoor. Lekke band. Gelukkig is de redding nabij. De ZomerJazzFietsTour presenteert wederom: Bicycle Repair Man!
Wie Bicycle Repair Man niet kent is helaas te laat geboren. Het is een vinding van het Engelse absurdistisch gezelschap Monty Python. (De link staat onderaan dit verhaal.) Martin Been (59) uit Winschoten groeide op met de Pythons. Op de VPRO-zondagavond werden de sketches uitgezonden.
Andere tijden, indeed. Toen mensen nog niet in de war raakten als hun naam verkeerd werd uitgesproken. “Ik werkte toen met een andere Martin. Mijn baas vond dat verwarrend. Hij wees naar mijn collega en zei: ‘jij bent Martin’. En toen wees hij naar mij. ‘En dan heet jij nu Motorblok’.
Zo wordt Martin door vrienden nog steeds genoemd. Martin Motorblok. Of Bicycle Repair Man dus. Op zaterdag 26 augustus.
Martin haakte zo’n vijftien jaar geleden aan bij de ZomerJazzFietsTour. Via programmeur Marcel Roelofs, die hij kende van het Grand Theatre in de stad Groningen. Martin was toen decorbouwer. Hij timmerde, onder andere voor Bert Visscher, decors in elkaar. “Ik vind de ZJFT de leukste klus van het jaar", zegt hij. “Ik denk dat ik in al die tijd rond de honderd bandjes heb verwisseld. Eén editie hoefde ik niks te doen. Bizar was dat. Dat was het jaar na corona. Mensen hadden geïnvesteerd in nieuwe fietsen. Dat merkte je echt.”
Martin plakt de banden niet, hij verwisselt de binnenband. Plakken duurt langer, en je weet maar nooit of er nog een ander gaatje in de band zit. Hij wil weer klaar staan voor het volgende pechgeval. En ook in dit opzicht is de tijd veranderd. “Je hebt tegenwoordig veel meer kleinere fietsroutes. Die zijn prachtig, maar ik kan niet overal meer komen met mijn busje. Het is puzzelen om de kortste route te vinden. Dat lukt altijd, maar ik ben wel wat langer onderweg soms.”
Andere tijden. Ook op het gebied van fietsen. Die heetten vroeger stalen ros, en niet voor niets. Ze waren log, sterk, met een stalen frame en zaten relatief simpel in elkaar. Dat is nu wel even anders. Sommige fietsen kosten duizenden euro’s en zijn rijdende computers. “Als ik een achterband moet vervangen kan dat best een opgave zijn. Met sommige frames moet je oppassen tegenwoordig, ze zijn van aluminium en veel breekbaarder. Je ziet dan een eigenaar naar mij kijken, van ‘komt dit wel goed?’. Nou, meestal kom ik er wel uit hoor. Maar ik heb ook wel eens een fiets in het busje moeten gooien, als de software in de war raakt omdat je een achterbandje moet verwisselen. Het computertje slaat dan op hol, dat moet de fabrikant herstellen.”
Het gaat niet alleen om banden plakken. Soms moet hij een zadel verstellen of een scheve trapper weer in het gareel krijgen. Hij heeft de hele bus vol liggen met gereedschap. Hij raapt op de dag voor de ZomerJazzFietsTour alles bij elkaar in zijn werkplaats, waar hij behalve fietsen ook oldtimers restaureert. Hij pakt alles aan, als de fietsen of motoren maar iets speciaals hebben. En oud zijn. Er moet een uitdaging in zitten, vindt Martin.
Behalve goed gereedschap is een goede voorbereiding belangrijk. Zo bekijkt Martin alle fietsroutes en bepaalt hij vooraf op welk punt hij gaat staan met zijn busje: ergens in het midden van de routes zodat hij snel kan uitrukken. Net als het werk van andere supermannen werkt Bicycle Repair Man gratis. “Een binnenbandje wordt betaald door de organisatie. Mensen kijken verbaasd op als ze horen dat alles gratis is. Ik heb wel eens een maand na afloop van de ZJFT een bericht gehad van een oudere vruw die ik had geholpen. Dat ze zo blij was met mijn hulp. Kijk, daar doe je het voor.”
foto Jurgen Moorlach
Dixieland
Een optreden bezoeken zit er niet in voor Martin. Hij rijdt van pechgeval naar pechgeval. Toch zijn er momenten dat hij letterlijk even zijn oor te luisteren kan leggen. “Mensen merken vaak dat ze een lekke band hebben als ze bij een locatie zijn aangekomen. Ik ga dan met de fiets aan de slag terwijl de mensen een concert bijwonen. Als ik klaar ben en er is geen ander pechgeval, dan ga ik in de deuropening staan en krijg ik een mooi stuk van de muziek mee. Naar binnen lopen doe ik nooit, ik moet altijd meteen de telefoon kunnen opnemen.”
En als hij de kans krijgt, naar welke jazz luistert hij dan het liefst? “Ik vind Dixieland heel mooi. En de Klezmer Band bijvoorbeeld.” Maar om eerlijk te zijn zal hij niet snel aansluiten bij de fietstour. “Ik fiets nooit”, lacht Martin. “Ik woon zelf in de binnenstad van Winschoten, dus ik loop veel. En verder zit ik vaak op de motorfiets.”
Controleer voordat je meedoet aan de ZomerJazzFietsTour je fiets goed, geeft Martin mee. Vooral de buitenband moet in goede staat zijn. Hou er bij een fikse tegenwind rekening mee dat het best vermoeiend kan zijn. Neem een poncho mee. Genoeg wind in de bandjes. En water, want het kan heet zijn. Het mobiele nummer van Bicycle Repair Man staat in het programmaboekje.
Als je geluk hebt, kom je Bicycle Repair Man niet tegen. Wil je hem op zaterdag 26 augustus toch in levende lijve zien: de kans is groot dat hij om acht uur, als het werk er op zit, in Ezinge is. In café De Brug. Even een hapje eten na gedane arbeid. “Ik zie er naar uit!”
Bicycle Repairman - Monty Python's The Flying Circus - video Dailymotion